Быйылгы, 2023 сыл, биһиги республикабытыгар Үлэ сылынан биллэриллибитэ. Ол иһин, бу сылга тирэҕирэн, үлэһит дьон династиятын Ноговицыннар дьиэ кэргэннэрин билсиһиннэриэхпитин баҕарабыт.
Ноговицына Анна Афанасьевна, Өлүөхүмэ оройуонун Солянка нэһилиэгин Эгээри сириттэн төрүттээх. Төрөппүттэрэ күн сириттэн эрдэ туораабыт буолан, кинини Хоро нэһилиэгэр олорор чугас хаан-уруу аймаҕа Морохоев Афанасий Дмитриевич иитэ ылбыта. Ол кэннэ дьылҕа-хаан Ноговицын Иван Саввичтыын көрүһүннэрбитэ. Ноговицын Иван Саввичтыын холбоһон, ыал буолан тоҕус оҕону, биэс кыыһы, түөрт уолу күн сиригэр көрдөрбүттэрэ. Киһи хара оҥорон атахтарыгар туруоран олох киэҥ аартыгар бигэтик үктэннэрбиттэрэ.
Ыал улахан кыыһа Наталья Ивановна үрдүк категориялаах иитээччи, үлэ бэтэрээнэ, Хоро нэһилиэгин «Кэскил» оҕо уһуйааныгар үлэлээбитэ 42 сылыгар барда. Ону таһынан ИП «Ноговицына» диэн тус бааһынай хаһаайыстыбаланан, бииргэ төрөөбүт бырааттарын кытта нэһилиэнньэҕэ, оскуолаҕа оттук мас, от бэлэмнээн үрдүк биһирэбили ылбыттара. Наталья Ивановна нэһилиэк аптарытыаттаах общественнига. Нэһилиэк олоҕор көхтөөхтүк кыттарын иһин Хоро нэһилиэгин баһылыгын махтал суругунан наҕараадаламмыта.
Улахан уол Иван Иванович кэргэннээх, үс уол оҕолоох, сиэннэрдээх. Саҥыйахтаах сопхуозка өр сылларга тракториһынан үлэлээбитэ. Эдэр сааһыттан совхозка от бригадатыгар уһуннук биригэдьиирдээбитэ, таһаарылаахтык сыл ахсын былааннарын толорон наҕараадаланааччылар. Бырааттарын бииргэ илдьэ сылдьан үлэҕэ үөрэппит, сыһыарбыт убайынан буолар. Билигин кэргэнин Викторияны кытта улахан хаһаайыстыба тутан быр-бааччы ыал бэрдэ буолан олороллор.
Лев Иванович убайдара эмиэ бу сопхуозка өр сылларга үтүө суобастаахтык тракториһынан үлэлээбитэ. Убайын курдук совхозка от бригадатыгар уһуннук биригэдьиирдээбитэ. Кэргэннээх, икки кыыстаах, биир уоллаах, сиэннэрдээх. Кини күн сириттэн баара-суоҕа 59 сааһыгар эрэ, ыалдьан, күн сириттэн туораабыта. Лев Иванович биир олохтоохторугар, аймахтарыгар көмөлөспүтэ, үтүөтэ элбэх. Күн бүгүҥҥэ дылы кинини дьон-сэргэ, аймахтара суохтууллар, ахталлар.
Зинаида Ивановна бухгалтер үөрэхтээх, кыыстаах, уоллаах, сиэннэрдээх. Үөрэҕин бүтэрэн баран Өлүөхүмэ куоратка Лесхоз тэрилтэҕэ бухгалтердаабыта. Онтон дойдутугар Хороҕо олохсуйан баран өр сылларга оскуола техническай үлэһитинэн суобастаахтык пенсиятыгар тахсыар дылы үлэлээбитэ.
Сергей Иванович оскуоланы бүтэрэн Намнааҕы орто үөрэххэ үөрэнэн суоппар идэтин баһылаабыта. Саҥыйахтаах сопхуоһугар өр сылларга суоппарынан үлэлээбитэ. Икки уоллаах, сиэннэрдээх. Кини күн сириттэн 54 сааһыгар эмискэ туораабыта. Уоллара Сергей барытыгар талааннаах этэ, биир олохтоохторо мэлдьи сүбэ-ама ылаллара, убаастыыллара.
Антонина Ивановна сиэстэрэ үөрэхтээх, Дьокуускайдааҕы иккис нүөмэрдээх балыыһаҕа үлэлиир, үрдүк квалификациялаах медсестра, Саха сирин уонна Арассыыйа Бэдэрээссийэтин доруобуйаҕа харыстабылын туйгуна. Балыыһатыгар үлэтин миэстэтин уларыппакка 34 сыл устата үтүө суобастаахтык күн бүгүҥҥэ дылы үлэлии-хамсыы сылдьар.
Дарья Ивановна сиэстэрэ идэлээх, кэргэннээх, биир уол оҕолоох. Өлүөхүмэ куорат балыыһатыгар үрдүк квалификациялаах медсестра. Доруобуйа харыстабылын тиһигэр өр сыллаах үтүө суобастаахтык үлэлээбитин иһин Саха Сирин Бочуотунай грамотаннан наҕараадаламмыта. Балыыһатыгар үлэтин миэстэтин уларыппакка 34 сыл устата үтүө суобастаахтык күн бүгүҥҥэ дылы үлэлии-хамсыы сылдьар.
Саамай кыра кыыс Инна Ивановна кэргэннээх, биир кыыс оҕолоох, сиэннэрдээх. Үрдүк үөрэхтээх учуутал, үөрэммит Хоро оскуолатыгар сүүрбэ тохсус сылын таһаарыылаахтык учууталынан үлэлиир. Өр сыллаах үтүө суобастаах үлэтин иһин Саха Сирин Бочуотунай грамотаннан наҕараадаламммыта.
Тохсус оҕоннон Михаил Иванович буолар, Дьокуускай куоракка олорор, кэргэннээх, биэс оҕолоох, сиэннэрдээх. Михаил Иванович өр сылларга Хоро совхоһугар тракториһынан үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Совхоз ыһыллыбытын кэннэ оскуолаҕа оһох оттооччунан үлэтин салҕаабыта, онтон Дьокуускайга көһөн сантехнигынан, сценомашиниһынан, вездеход суоппарынан үлэлээбитэ. Уоппускатын кэмигэр сынньалан дьиэни билбэккэ дьиэ тутуутугар үлэлиир. Орто үөрэҕинэн сварщик идэтин баһылаабыта, үрдүк үөрэҕин инженер механик идэтин баһылаан механигынан үлэлиир.
Ийэлэрэ Анна Афанасьевна Хоро нэһилиэгин балыыһатыгар санитарканан өр сылларга үлэлээн үлэ уонна тыыл бэтэрээнэ буолбута. Үлэтигэр бииргэ-тэҥҥэ үлэлээбит дьоно уонна ыарыһахтар сэмэй, элэккэй майгылааҕын иһин олус сөбүлүүллэрэ, убаастыыллара. Үлэтигэр бэриниилээҕин уонна ыраас туттуулаҕын иһин бочуотунай кырааматанан элбэхтик наҕараадаламмыта.
Тапталлаах ийэлээх, аҕабытыгар биһигини күн сирин көрдөрөн, үөрэхтээх дьон гына иитэн, дьоһун-мааны үлэһит гына улаатыннартаабытыгар сүһүөхтээх бэйэбит сүгүрүйэбит, махталбыт муҥура суох. Төһө сыл хонук баран истэр, ийэбит, аҕабыт сырдык мөссүөннэрэ, олоххо тардыһыылара, үтүө холобурдара мэлдьи өйбүтүгэр –сүрэхпитигэр баар. Кэлэр көлүөнэ ыччаппытыгар ийэбитин, аҕабытын куруутун ахта-саныы сылдьыахпыт, олохпутугар бастыҥ холобур буолалларын хаһан да умнубаппыт.
Хомуйан оҥордулар Инна Ивановна, Сардана Васильевна.